Το κληρονομικό δίκαιο των υπόδουλων Ελλήνων: Η περίπτωση της «Βακτηρίας Αρχιερέων» (1645)

Από τους χρόνους της Άλωσης της Πόλης από τους Λατίνους στα 1204 και μετά, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπιζαν οι δικαστές στην απόδοση δικαιοσύνης ήταν η εξεύρεση νομικών κειμένων, καθώς πολλά κείμενα είχαν εξαφανιστεί. Προκειμένου να αντιμετωπίσουν την έλλειψη αυτή, πολλοί δικαστές διατηρούσαν χειρόγραφες συλλογές νομοθεσίας, τις οποίες αντέγραφαν από σωζόμενα πρωτότυπα ή από άλλες παρόμοιες συλλογές. Την τακτική αυτή ακολούθησαν και οι κληρικοί-δικαστές, οι οποίοι κατά την τουρκοκρατία κλήθηκαν να αναλάβουν το βάρος της απόδοσης δικαιοσύνης μεταξύ των υποδούλων Ελλήνων.
Μέσα από τις εργασίες αυτές αγωνίζονται για τη διάσωση του βυζαντινού δικαίου και την καθιέρωσή του ως ενιαίου δικαίου των υποδούλων. Οι συλλογές αυτές περιελάμβαναν τόσο τους Ιερούς Κανόνες, όσο και όλους τους υπόλοιπους πολιτικούς νόμους που είχαν θεσπίσει οι βυζαντινοί αυτοκράτορες και ήταν απαραίτητοι για την εκδίκαση των υποθέσεων που ανετίθεντο σε κληρικούς.
Η παρούσα εργασία εξετάζει μια από αυτές τις συλλογές, τη «Βακτηρία Αρχιερέων», που συνέγραψε στα 1645 ο Ιερομόναχος Αρχιμανδρίτης και επίτροπος Ιωαννίνων Ιάκωβος. Συγκεκριμένα, από το πλήθος των θεμάτων του βυζαντινού δικαίου που περιλαμβάνονται στη συλλογή επιλέχθηκε το κληρονομικό δίκαιο, λόγω τόσο του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος που παρουσιάζει ο τομέας αυτός του αστικού δικαίου, όσο και λόγω της απουσίας σχετικών ερευνών της ιστορίας του δικαίου που να αφορούν τον τομέα αυτό.